Nakładem wydawnictwa Wolters Kluwer Polska ukazało się 5. już wydanie Kodeksu postępowania cywilnego ze schematami mojego autorstwa. Wydanie jest gruntownie zaktualizowane i rozbudowane o nowe schematy, uwzględniające ostatnie zmiany, w tym dużą nowelizację z dnia 4 lipca 2019 r. Zawiera także aktualną treść kodeksu postępowania cywilnego. Wydanie zostało także wykonane w innej formie edytorskiej ułatwiającej korzystanie z treści kodeksu i samych schematów.

Z wprowadzenia do wydania 5.:

Obecne wydanie schematów zostało znacząco rozbudowane. Uwzględnia ostatnie zmiany dokonane w kodeksie postępowania cywilnego, w tym w szczególności ogromną nowelizację dokonaną ustawą z dnia 4 lipca 2019 r.. Wymagało to przeredagowania większości schematów, a także stworzenie dodatkowych schematów oddających nowy kształt i dynamikę postępowania cywilnego.

W ramach czasopisma wydawanego przez Norweski Uniwersytet Arktyczny w Tromso "Septentrio Reports" ukazał się zeszyt poświęcony wpływowi pandemii Covid-19 na postępowanie cywilne. Jest to zbiór kilkunastu raportów krajowych z całego świata poświęconych praktyce i legislacji postępowania cywilnego w dobie epidemii. Jest to też pierwszy wynik współpracy badaczy z zakresu postępowania cywilnego w ramach projektu naukowego pt. COVID and the Judiciary. W publikacji znajduje się także raport z Polski mojego autorstwa.

Septentro Reports, 5, 2020, DOI: https://doi.org/10.7557/sr.2020.5

Z wprowadzenia

The landscape of civil justice has changed rapidly in very short time. The Coronavirus (Covid- 19) pandemic has an impact on civil cases on a global scale that could be characterised as unprecedented. Numerous countries across the globe are facing the question how to enable courts to cope with civil cases in these strange times. Do courts proceed as usual? If not, which cases are dealt with, and how? And perhaps: will the current situation teach us something for the post-pandemic period (which we are all hoping for)?

The impact of the virus is not the same in every country, nor is the way in which governments respond to the situation identical. The consequences for the civil judiciary are varying, not only between countries, but also over time. What seems appropriate today may be considered outdated next week, depending on, what one can call, the societal impact of this virus and current status of the fight against it.

Publikacja w całości do pobrania TUTAJ

Polecam lekturę mojej ekspertyzy na temat wpływu art. 15zzs ustawy o zwalczaniu COVID-19 wprowadzonego tzw. tarczą antykryzysową dla biegu terminów w postępowaniu cywilnym.

Jest to pierwsze opracowanie, które kompleksowo omawia wpływ nowego rozwiązania na bieg terminów ustawowych i sądowych w postępowaniu cywilnym, podejmując nie tylko kwestie bieżące ale także skutki ustania stanu epidemii na dalszy bieg wstrzymanych terminów. 

Ekspertyza jest do pobrania ze strony Ośrodka Studiów, Badań i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych

Z treści ekspertyzy

Z brzmienia przepisu art. 15zzs ustawy o zwalczaniu COVID wynika, że powoduje on wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów, o których mowa w tym przepisie w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Warunkiem powstania skutku, o którym mowa jest zatem ogłoszenie przez Ministra Zdrowia jednego z tych dwóch stanów (...)

Formalnie stan zagrożenia epidemicznego na obszarze całego kraju został ogłoszony z dniem 14 marca 2020 r. (§ 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego Dz. U. poz. 433). Stan epidemii został zaś wprowadzony w dniu 20 marca 2020 r. (rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, Dz. U. poz. 491 z późn. zm.). W tym też dniu przestał obowiązywać stan zagrożenia epidemicznego.

(...) Należy opowiedzieć się za stanowiskiem, że stosowanie art. 15zzs ustawy o zwalczaniu COVID może mieć zastosowanie tylko do terminów, które biegły lub miały rozpocząć bieg w dniu 31 marca 2020 r. Jest to bowiem data wejścia w życie tego przepisu, a jednocześnie jest to dzień, w którym obowiązywał już ogłoszony od dnia 20 marca 2020 r. stan epidemii. Rozciągniecie stosowania art. 15zzs ustawy o zwalczaniu COVID na terminy, które upłynęły najpóźniej w dniu 30 marca 2020 r. nie jest zatem uzasadnione. Oczywiście jeśli termin rozpoczął bieg przed dniem 31 marca 2020 r. i nie upłynął do tego dnia podlega działaniu art. 15zzs ustawy o zwalczaniu COVID, czyli jak stanowi ustawa „ulega zawieszeniu" (...)

Miło mi poinformować, że zostałem włączony do międzynarodowego zespołu badawczego zajmującego się monitorowaniem i wymianą doświadczeń na temat wpływu pandemii wirusa CoVid-19 na postępowanie cywilne "COViD - 19 and the Judiciary"

Projekt badawczy jest oddolną inicjatywą kilkunastu naukowców z zakresu postępowania cywilnego , koordynowaną przez Uniwersytet w Leiden. Jego celem jest wymiana doświadczeń na temat wpływu pandemii na legislację i praktykę w obszarze postępowań sadowych (w szczególności cywilnych)

Zadaniem grupy jest zebranie dotychczasowych doświadczeń , ich ocena i zaproponowanie optymalnych rozwiązań służących zminimalizowaniu wpływu pandemii na sprawność i efektywność postępowań cywilnych.

Docelowo wyniki badań mają zakończyć się międzynarodowym webinarium oraz publikacją zbiorową.

Najnowszy numer Polskiego Procesu Cywilnego (2020, nr 1) został w całości poświęcony nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4 lipca 2019 r. W numerze opublikowany został artykuł mojego autorstwa pt. "Zmiany w przepisach o postępowaniu apelacyjnym w świetle modelu apelacji cywilnej" . Wskazuję w nim na najistotniejsze zmiany w odniesieniu do apelacji i postępowania apelacyjnego i próbuję zderzyć je z założeniami o modelu apelacji pełnej.

Z wprowadzenia do artykułu:

Ustawą z 4.07.2019 r. wprowadzono zmiany w postępowaniu apelacyjnym. Zmiany te nie mogą być uznane za jedynie techniczne lub doprecyzowujące. Mają bowiem zróżnicowany charakter. W doktrynie dokonano przeglądu i wstępnej analizy zmian w tym zakresie. Celem opracowania nie jest omówienie wyczerpująco wszystkich zmian w przepisach o apelacji i postępowaniu apelacyjnym, a jedynie wskazanie na te z nich, które mogą być oceniane z punktu widzenia obecnie obowiązującego modelu apelacji. Wydaje się bowiem, że przynajmniej część z nich może być odczytywana jako próba odmiennego ujęcia charakteru apelacji. Choć ustawodawca frontalnie nie zdecydował się na zmianę samego modelu apelacji, jako apelacji pełnej, to część z dokonanych nowelizacją zmian koliduje z jej założeniami w sposób wyraźny lub pośredni. Wymaga zatem dokonania oceny, czy skutkiem przyjętej nowelizacji może być odejście od obowiązującego modelu, czy też zmiany te mają jedynie znaczenie techniczne i doprecyzowujące.

Spis treści numeru można zobaczyć TUTAJ

Ukazała  się nowa publikacja zbiorowa pt. "Sądowe postępowanie egzekucyjne. Nowe wyzwania i perspektywy" pod red. J. Jagieły. Książka stanowi efekt konferencji naukowej, która odbyła się w zeszłym roku na Uniwersytecie Warszawskim.

W zbiorze znajduje się rozdział mojego autorstwa zatytułowany: Wnioski wierzyciela złożone "w celu szykany dłużnika" (art. 801 par 2 i 3 KPC). Omawiam w nim nowe uregulowanie ustawowe mające na celu zwalczanie nadużycia prawa procesowego cywilnego, którego może dopuszczać się wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym.

Z wprowadzenia do mojego opracowania:

Ustawą z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych wprowadzono art. 801 § 2 i 3 KPC, znacznie rozbudowując dotychczasową regulację dotyczącą obowiązków komornika na etapie wszczęcia egzekucji związanych z poszukiwaniem majątku dłużnika. Wspominane przepisy miały na celu sankcjonowanie przez komornika nadużyć ze strony wierzyciela, które mogą mieć miejsce w związku z jego wnioskami o podjęcie określonych czynności egzekucyjnych, złożenie wyjaśnień lub o udzielenie informacji na podstawie art. 761 KPC. Jednocześnie oba wskazane przepisy wprowadziły do KPC nowe pojęcie „szykany dłużnika”, które jak dotąd nie miało normatywnego umocowania, a które stanowi jedną z głównych przesłanek zastosowania sankcji, o których mowa w art. 801 § 2 i 3 KPC. Jak dotychczas nie powstało opracowanie poświęcone kwestii tych przepisów, choć liczna jest już literatura dotycząca nowych regulacji związanych z poszukiwaniem majątku dłużnika przez komornika.

Spis treści i fragmenty książki można pobrać TUTAJ

Ukazał się nowy numer miesięcznika Palestra (nr 11-12/2019), który w całości został poświęcony nowelizacji k.p.c. z 4 lipca 2019 r.

W numerze znajdziecie mój tekst otwierający i omawiający kluczowe aspekty nowelizacji pt. "O nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego ustawą z 4.07.2019 r. w ogólności".

Z treści:

Z pewnością wciąż jest za wcześnie na dokonanie całościowej oceny zmian wprowadzonych ustawą z 4.07.2019 r., gdyż to ostatecznie praktyka stosowania przepisów będzie kluczowa, a ta w związku z niejednoznacznym brzmieniem przepisów dopuszczającym często różne kierunki interpretacyjne jest dość trudna do przewidzenia. Niemniej pierwsze opinie na temat zmian zostały już wyrażone, a ocena ta jest zróżnicowana. Jedno co jest pewne, to że nie można wprowadzonej nowelizacji ocenić jednolicie. Poza bowiem przepisami, które były oczekiwane, pojawiły się w niej rozwiązania nowe, często wręcz zaskakujące, które już na pierwszy rzut oka wydają się rozwiązaniami zbyt daleko idącymi albo co najmniej niedostatecznie uzasadnionymi. (...)

Konieczne jest spojrzenie na dokonaną nowelizację w sposób ogólny i wskazanie tych rozwiązań, które budzą nadzieję, że dojdzie do usprawnienia postępowania bez jednoczesnego ryzyka naruszenia podstawowych gwarancji procesowych stron, jak i tych, które mogą budzić uzasadnione wątpliwości.

Spis treści i wybrane artykuły znajdziesz TUTAJ

Miło mi poinformować, że właśnie ukazał się nowy, w całości poświęcony zagadnieniom procesowym i ustrojowym numer czasopisma Studia Iuridica 2019, t. 81. pod wspólną redakcją Tadeusza Erecińskiego, Piotra Rylskiego i Karola Weitza.

Tytuł numeru to: The Functions of the Supreme Court Issues of Process and Administration of Justice.

Zawiera on teksty referatów wygłoszonych lub nadesłanych na międzynarodową konferencję współorganizowaną w 2014 r. przez Katedrę Postępowania Cywilnego WPIA UW, Sąd Najwyższy i Krajową Radę Sądownictwa pod auspicjami Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Procesowego (IAPL).

W numerze opublikowano teksty w językach angielskim i francuskim.

Wśród autorów znajdują się czołowi przedstawiciele prawa procesowego cywilnego z całego świata, a tematyka jak wiemy wciąż wzbudza zainteresowanie międzynarodowe.

Spis treści można pobrać TUTAJ

Całość numeru dostępna w bezpłatnej licencji TUTAJ

Nakładem wydawnictwa CH BECK ukazał się zbiór rozpraw pt. Notarialne poświadczenie dziedziczenia pod red. prof. dr hab. Andrzeja Marciniaka. W zbiorze tym znajduje się rozdział mojego autorstwa pt. "Uczestnicy poświadczenia dziedziczenia - między gwarancjami a efektywnością". Zbiór jest efektem konferencji naukowej, która odbyła się w maju 2019 r.

W swoim opracowaniu omówiłem węzłowe zagadnienia związane z uczestnictwem przy sporządzaniu APD przez notariusza, czyli pojęcie osób zainteresowanych, utratę statusu uczestnika, skutki braku uczestnictwa oraz porównanie pozycji uczestników APD do uczestników Europejskiego Poświadczenia Spadkowego. Przedstawiłem też problemy praktyczne związane z ustalaniem statusu uczestnika starając się wykazać, że w instytucji tej jak w soczewce skupiają się gwarancje prawidłowości i efektywności całego APD.

Miło mi poinformować, że w dniach 3-5 października 2019 r. na Uniwersytecie w Gandawie (Ghent University) wezmę udział jako prelegent w sympozium poświęconym ograniczeniom autonomii proceduralnej państw członkowskich w sprawach konsumenckich. Jest to konferencja podsumowująca prace specjalnego zespołu naukowego pod kierunkiem prof. Pieta Taelmana mającego opracować w ujęciu porównawczym wpływ prawa konsumenckiego UE i orzecznictwa TSUE w tych sprawach na reguły proceduralne państw członkowskich.

Będę miał przyjemność wspólnie z prof. Bartem Kransem (Uniwersytet w Leiden) i prof. Anne Nylund (Uniwesytet w Tromso) przedstawić referat nt. stosowania przepisów prawa konsumenckiego z urzędu przez sądy państw członkowskich. W szczególny sposób przedstawię obowiązujące w tym zakresie regulacje prawa polskiego i tzw. "polskie" sprawy w Trybunale oraz ich praktyczne konsekwencje.

Z wprowadzenia do seminarium:

Ever since the European Court of Justice’s (CJEU) seminal judgment in Van Gend & Loos, it became clear that the creation of subjective rights is no longer the exclusive prerogative of the Member States’ national legislators. As a matter of principle, individuals can derive subjective rights from substantive EU law. For the enforcement of the latter, however, recourse is taken to the national enforcement law of the Member States, in as far as there is no EU law governing enforcement of substantive EU law provisions (Rewe and Cometare the seminal judgments here). Since this is most often (at least partly) the case, the Member States’ national enforcement law holds a central position in the enforcement of EU law. This reality is referred to by both the CJEU and legal doctrine as ‘the principle of procedural autonomy’. However, it should be noted that the Court has made clear that the Member States are not free to regulate the enforcement of EU substantive law without reservation. Several limitations/EU law principles have to be borne in mind (principle of equivalence, principle of effectiveness, Article 47 of the Charter of Fundamental Rights,...).